Liên tục nhiều năm ngành lập trình luôn nằm trong top những ngành nghề hot nhất cả ở Việt Nam và thế giới. Với nhiều cơ hội nghề nghiệp và mức lương cao chót vót đã làm người người, nhà nhà theo học ngành lập trình, từ những học sinh lớp 12 chuẩn bị bước vào giảng đường đại học đến những người đã có công việc nhưng lại muốn chuyển việc trái ngành sang mảng IT. Vấn đề này không mới thế nhưng câu hỏi Bắt đầu học lập trình như thế nào vẫn làm băn khoăn rất nhiều người muốn dấn thân vào con đường làm một coder này.
Bài viết dưới đây xin chia sẻ về những việc cần phải làm nếu bạn muốn đi xa trên con đường trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp
Xác định được điều quan trọng nhất của một nhà lập trình
“doing the right thing is more important than doing things right”
Một câu tiếng anh dịch ra mang ý nghĩa là làm đúng việc quan trọng hơn làm việc đúng. Nói về tầm quan trọng phải xác định được cái gì quan trọng nhất, cái gì là gốc gác của một vấn đề khi bắt đầu một công việc, hơn là chỉ biết làm tốt công việc.
Có thể bạn là người có trí óc thông minh, có khả năng học được nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau, nhưng nếu bạn thiếu đi cái gốc của công việc lập trình này thì bạn sẽ mãi không thể trở thành một coder chuyên nghiệp.
Theo nhiều chuyên gia lập trình nổi tiếng, điều quyết định sự thành công của một lập trình viên chuyên nghiệp đó là tư duy lập trình logic của họ. Rất nhiều người sai lầm khi mới bước chân vào học lập trình thì cứ phải lo học ngôn ngữ nào hot, nền tảng nào đang có mức lương cao, nhưng như vậy sẽ làm bạn rối loạn.
Không phải tự nhiên ngôn ngữ lập trình C hay C++ được đưa vào giảng đường dạy như những bài học căn bản mặc dù hai ngôn ngữ này luôn được đánh giá là khó học. C và C++ là một trong những ngôn ngữ lâu đời nhất trong lịch sử ngành máy tính có thể xây dựng được hầu như tất cả tính năng, phần mềm hiện đại, là nền tảng để phát triển thêm các ngôn ngữ khác sau này như Java, JavaScript.
Học từ ngôn ngữ nền tảng sẽ rèn luyện cho bạn lối tư duy logic, tư duy giải quyết vấn đề, giải quyết các bài toán, cấu trúc dữ liệu và giải thuật,… Sau đó bạn sẽ dễ dàng chuyển qua những ngôn ngữ khác tùy theo hướng phát triển và sở thích của bạn.
Học lập trình bạn sẽ có thể chọn nhiều hướng đi khác nhau và có nhiều mục tiêu khác nhau. Nếu bạn có khả năng tự làm app, phần mềm như phần mềm quản lý nhà trọ, app quản lý bán hàng, app quản lý vận chuyển… Và đi kèm với khả năng kinh doanh, quan hệ và quen biết, bạn hoàn toàn có thể thành lập công ty của riêng mình và phát triển những sản phẩm đa dạng để kinh doanh.
Chọn ngôn ngữ lập trình phù hợp
Sau khi đã học những kiến thức cơ bản cũng như có một chút tư duy lập trình, bạn cần phải suy nghĩ về hướng đi lập trình của mình, đó có thể là những mảng lập trình bạn muốn làm việc trong tương lai.
Nếu bạn đam mê về lập trình web, hãy thử suy nghĩ bạn muốn trở thành một front-end dev hay back-end dev hoặc thậm chí là full-stack nếu đủ khả năng.
Nếu muốn làm về front-end hãy học về JavaScript vì nó khá dễ học và phổ biến, rồi trau dồi thêm kiến thức về HTML, CSS, thiết kế website wordpress, tìm hiểu thêm các khái niệm về các plugin, api…
Còn nếu bạn đam mê làm về phía sever, hay còn gọi là vị trí back-end hãy tìm một khóa về PHP (tuy nó sẽ hơi khó khi mới bắt đầu nhưng độ phổ biến của nó thì bạn cứ yên tâm nhé) cùng học thêm kiến thức về database (MySQL, SQL Server,…)
Nếu bạn thích về viết ứng dụng trên điện thoại thì hãy làm một lập trình mobile. Hiện tại thì có hai mảng lớn trong mobile dev này, một là android, hai là iOS. Thích viết app mobile thì học về Java, còn iOS thì tìm hiểu về Objective-C.
Ngoài ra còn lập trình mạng, lập trình nhúng… tuy ít bạn thích mảng này hiện nay nhiều công ty vẫn có nhu cầu nhân sự về mảng này và mức lương được trả cũng khá cao.
Lựa chọn một nơi để học kiến thức
Nếu bạn đang là sinh viên thì thật đơn giản vì hầu hết trường đều có dạy những kiến thức căn bản về các ngôn ngữ lập trình. Nhưng nếu bạn là một người đang đi làm muốn bổ sung thêm kiến thức hoặc thậm chí đang làm ở một công việc khác muốn thay đổi sang ngành IT thì sẽ khá khó khăn để thu xếp thời gian cho việc học cố định. Để đáp ứng nhu cầu đó thì hiện nay có rất nhiều website học lập trình nổi tiếng như: freelancervietnam.vn, techmaster.vn, keycode.us,… Ở đó sẽ cung cấp rất nhiều khóa học online chất lượng với rất nhiều kiến thức và giúp bạn linh động thời gian học. Hãy tham khảo và lựa chọn một website phù hợp với mình nhé.
Code, code nữa, code mãi
Sau tất cả bước chuẩn bị thì để trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp, dù trong mảng lập trình nào đi chăng nữa thì bạn phải luôn thực hành mới có thể tiến bộ được. Cách tốt nhất để học code là coding, khi bạn tự viết một đoạn code thì sẽ là một lần bạn ghi nhớ nó. Một điểm cần lưu ý với người mới bắt đầu học lập trình là hãy hạn chế copy – paste nhé, làm như vậy sẽ nhanh hơn nhưng rồi bạn sẽ rất khó để nhớ cách viết đoạn code căn bản, dần dần sẽ ỷ lại và không tiến bộ được. Ngoài ra hãy thực hành những project thật nhiều, từ nhỏ đến lớn để khi làm việc sẽ không bỡ ngỡ, đồng thời cũng là một điểm cộng của bạn trong mắt những nhà tuyển dụng.
Điều này nói thì khá đơn giản, nhưng để làm được cần sự kiên trì và niềm đam mê của bạn. Khi gặp khó khăn đừng nản, hãy tham gia vào các cộng đồng lập trình hoặc theo dõi những bài chia sẻ của những lập trình viên nổi tiếng để có thể tìm hướng giải quyết vấn đề và tiếp thêm lửa cho niềm đam mê của bạn nhé.
Vấn đề nhỏ nhưng khá quan trọng
Hiện tại thì các công ty tuyển dụng nhân viên lập trình không chỉ nhìn vào bằng cấp hay kĩ năng của bạn. Mà họ còn quan tâm đến kĩ năng mềm như ngoại ngữ, khả năng làm việc nhóm, giao tiếp, trình bày vấn đề,..
Thời đại công nghệ 4.0, cùng xu hướng thế giới phẳng đã làm mờ đi các giới hạn về khoảng cách và văn hóa. Khi làm một project ở công ty có thể bạn sẽ gặp khách hàng là người nước ngoài, nên khi đó ngoại ngữ, khả năng giao tiếp và trình bày vấn đề của bạn để có thể thuận lợi trao đổi với khách hàng sẽ là một yếu tố cực kỳ quan trọng quyết định sự thành công của cả một dự án. Ngoài ra, rất nhiều công ty cho nhân viên đi làm on-site, nghĩa là qua công ty khách hàng ở nước ngoài và trực tiếp làm việc với họ trong suốt dự án, thật tuyệt khi lúc đó bạn là người có thể nói chuyện lưu loát bằng tiếng anh đúng không ? Nó sẽ giúp bạn mở ra thật nhiều cánh cửa cơ hội trên con đường trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp của bạn đấy.
Trong bài viết trên mình đã chia sẽ một vài kinh nghiệm và những điều cần lưu ý khi bắt đầu học lập trình. Hi vọng rằng nó sẽ giúp bạn xác định đúng hướng đi và phát triển thật xa trên con đường lập trình của mình.
